(ข) ตตฺถ กตโม ปฬาโส? โย ปฬาโส ปฬาสายนา [ปลาสายนา ปลาสายิตตฺตํ (สฺยา.)] ปฬาสาหาโร วิวาทฏฺฐานํ ยุคคฺคาโห อปฺปฏินิสฺสคฺโค – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปฬาโส’’ฯ

(3) อิสฺสา จ มจฺฉริยญฺจ

[893] (ก) ตตฺถ กตมา อิสฺสา? ยา ปรลาภสกฺการครุการมานนวนฺทนปูชนาสุ อิสฺสา อิสฺสายนา อิสฺสายิตตฺตํ อุสูยา อุสูยนา อุสูยิตตฺตํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘อิสฺสา’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมํ มจฺฉริยํ? ปญฺจ มจฺฉริยานิ – อาวาสมจฺฉริยํ, กุลมจฺฉริยํ, ลาภมจฺฉริยํ, วณฺณมจฺฉริยํ, ธมฺมมจฺฉริยํฯ ยํ เอวรูปํ มจฺเฉรํ มจฺฉรายนา มจฺฉรายิตตฺตํ เววิจฺฉํ กทริยํ กฏุกญฺจุกตา อคฺคหิตตฺตํ [ปคฺคหิตตฺตํ (สี. ก.) ธ. ส. 1127] จิตฺตสฺส – อิทํ วุจฺจติ ‘‘มจฺฉริยํ’’ฯ

(4) มายา จ สาเฐยฺยญฺจ

[894] (ก) ตตฺถ กตมา มายา? อิเธกจฺโจ กาเยน ทุจฺจริตํ จริตฺวา, วาจาย ทุจฺจริตํ จริตฺวา, มนสา ทุจฺจริตํ จริตฺวา ตสฺส ปฏิจฺฉาทนเหตุํ ปาปิกํ อิจฺฉํ ปณิทหติฯ ‘‘มา มํ ชญฺญา’’ติ อิจฺฉติฯ ‘‘มา มํ ชญฺญา’’ติ สงฺกปฺเปติฯ ‘‘มา มํ ชญฺญา’’ติ วาจํ ภาสติฯ ‘‘มา มํ ชญฺญา’’ติ กาเยน ปรกฺกมติฯ ยา เอวรูปา มายา มายาวิตา อจฺจาสรา วญฺจนา นิกติ วิกิรณา ปริหรณา คูหนา ปริคูหนา ฉาทนา ปฏิจฺฉาทนา อนุตฺตานีกมฺมํ อนาวิกมฺมํ โวจฺฉาทนา ปาปกิริยา – อยํ วุจฺจติ ‘‘มายา’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมํ สาเฐยฺยํ? อิเธกจฺโจ สโฐ โหติ ปริสโฐฯ ยํ ตตฺถ สฐํ สฐตา สาเฐยฺยํ กกฺกรตา กกฺกริยํ [กกฺขฬตา กกฺขฬิยํ (สฺยา.)] ปริกฺขตฺตตา ปาริกฺขตฺติยํ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘สาเฐยฺยํ’’ฯ

(5) อวิชฺชา จ ภวตณฺหา จ

[895] (ก) ตตฺถ กตมา อวิชฺชา? ยํ อญฺญาณํ อทสฺสนํ…เป.… อวิชฺชาลงฺคี โมโห อกุสลมูลํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘อวิชฺชา’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมา ภวตณฺหา? โย ภเวสุ ภวจฺฉนฺโท ภวราโค ภวนนฺที ภวตณฺหา ภวสิเนโห ภวปริฬาโห ภวมุจฺฉา ภวชฺโฌสานํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘ภวตณฺหา’’ฯ

(6) ภวทิฏฺฐิ จ วิภวทิฏฺฐิ จ

[896] (ก) ตตฺถ กตมา ภวทิฏฺฐิ? ‘‘ภวิสฺสติ อตฺตา จ โลโก จา’’ติ – ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘ภวทิฏฺฐิ’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมา วิภวทิฏฺฐิ? ‘‘น ภวิสฺสติ อตฺตา จ โลโก จา’’ติ – ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ วิภวทิฏฺฐิฯ

(7) สสฺสตทิฏฺฐิ จ อุจฺเฉททิฏฺฐิ จ

[897] (ก) ตตฺถ กตมา สสฺสตทิฏฺฐิ? ‘‘สสฺสโต อตฺตา จ โลโก จา’’ติ – ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘สสฺสตทิฏฺฐิ’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมา อุจฺเฉททิฏฺฐิ? ‘‘อุจฺฉิชฺชิสฺสติ อตฺตา จ โลโก จา’’ติ – ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘อุจฺเฉททิฏฺฐิ’’ฯ

(8) อนฺตวาทิฏฺฐิ จ อนนฺตวาทิฏฺฐิ จ

[898] (ก) ตตฺถ กตมา อนฺตวาทิฏฺฐิ? ‘‘อนฺตวา อตฺตา จ โลโก จา’’ติ – ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘อนฺตวาทิฏฺฐิ’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมา อนนฺตวาทิฏฺฐิ? ‘‘อนนฺตวา อตฺตา จ โลโก จา’’ติ – ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘อนนฺตวาทิฏฺฐิ’’ฯ

(9) ปุพฺพนฺตานุทิฏฺฐิ จ อปรนฺตานุทิฏฺฐิ จ

[899] (ก) ตตฺถ กตมา ปุพฺพนฺตานุทิฏฺฐิ? ปุพฺพนฺตํ อารพฺภ ยา อุปฺปชฺชติ ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปุพฺพนฺตานุทิฏฺฐิ’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมา อปรนฺตานุทิฏฺฐิ? อปรนฺตํ อารพฺภ ยา อุปฺปชฺชติ ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘อปรนฺตานุทิฏฺฐิ’’ฯ

(10) อหิริกญฺจ อโนตฺตปฺปญฺจ

[900] (ก) ตตฺถ กตมํ อหิริกํ? ยํ น หิรียติ หิริยิตพฺเพน, น หิรียติ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ สมาปตฺติยา – อิทํ วุจฺจติ ‘‘อหิริกํ’’ฯ

(ข) ตตฺถ กตมํ อโนตฺตปฺปํ? ยํ น โอตฺตปฺปติ โอตฺตปฺปิตพฺเพน น โอตฺตปฺปติ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ สมาปตฺติยา – อิทํ วุจฺจติ ‘‘อโนตฺตปฺปํ’’ฯ

(11) โทวจสฺสตา จ ปาปมิตฺตตา จ

[901] (ก) ตตฺถ กตมา โทวจสฺสตา? สหธมฺมิเก วุจฺจมาเน โทวจสฺสายํ โทวจสฺสิยํ โทวจสฺสตา วิปฺปฏิกุลคฺคาหิตา วิปจฺจนีกสาตตา อนาทริยํ อนาทรตา อคารวตา อปฺปติสฺสวตา – อยํ วุจฺจติ ‘‘โทวจสฺสตา’’ฯ